Esencja człowieka w kategoriach filozofii europejskiej

Pojawienie się chrześcijaństwa zmieniło filozofięrozumiejąc problem człowieka - zamiast być jednym z elementów wszechświata, jak to było w przypadku starożytności, zaczął zajmować określone miejsce dane mu przez samego Boga. Z jednej strony został stworzony przez Boga dla specjalnej misji, z drugiej strony oddzielił się od niego z powodu upadku. Tak więc myśl teologiczna z pierwszych wieków naszej ery reprezentuje istotę człowieka w sposób dualistyczny, podzielony. W chrześcijańskiej filozofii średniowiecza dominowała doktryna, że ​​boska i ludzka natura są zbieżne z obrazem Chrystusa. Chrystus stał się człowiekiem, nie przestając być Bogiem, a jednocześnie każdy człowiek, na mocy obcowania z łaską, zbliża się do Chrystusa.

To wyjątkowe miejsce w kosmosie, pomiędzy dolinążal i Bóg, stał się dla myślicieli renesansu "mikrokosmosem", który według nich był bezpośrednio związany z makrokosmosem (i w tym zbiegał się zarówno panteizm, jak i chrześcijański mistycyzm). Wierząc, że nikt i nic nie może się równać z człowiekiem, a Nikołaj Kuzański, Paracelsus i Boehme stwierdzili, że "makrokosmos i mikrokosmos to jedno". Jednak nowy europejski racjonalizm postawił pytanie o to, co jest istotą człowieka w inny sposób. Od czasów Kartezjusza umiejętność myślenia stała się kamieniem węgielnym tej definicji, ponieważ racjonalizm widzi wszystkie szczegóły bycia ludzi w umyśle. Gdyby Kartezjusz dostrzegł w związku z tym związek fizyczny i duchowy, pewien paralelizm psychofizyczny, Leibniz uważał je za nierozłączne. Wiek Oświecenia, dzięki Lametrie, dał nam taki aforyzm jak "człowiek-maszyna", ponieważ francuski filozof wierzył, że dusza jest identyczna ze świadomością reagującą na zewnętrzne i wewnętrzne bodźce.

W XVIII wieku problem "co jest istotą człowieka,że on jest ", stał się jednym z głównych problemów filozoficznych. Na przykład Kant wywodzi się z dualistycznego rozumienia bytu rozumnego, który odnosi się do różnych "wszechświatów" - naturalnej konieczności i moralnej. Wzywa fizjologię wszystkiego, co przyroda czyni człowieka, a pragmatyka jest tym, co ta inteligentna istota robi lub jest w stanie zrobić sama z siebie. Jednak inni przedstawiciele klasycznej filozofii Niemiec przyjęli jako wzór reprezentację renesansu (np. Herder, Goethe, zwolennicy "naturalnej filozofii romantyzmu"). Herder powiedział, że człowiek jest pierwszym wyzwolicielem natury, ponieważ jego uczucia nie są tak uregulowane jak zwierzęta i są zdolne do tworzenia kultury, a Novalis nazwał nawet historię antropologią stosowaną.

W filozofii Hegla Duch wychodzi z naturymoment pojawienia się istoty rozumnej. Istota człowieka według Hegla polega na samozrozumieniu idei absolutnej. Na początku realizuje się jako subiektywna (antropologia, fenomenologia, psychologia); następnie - jako cel (prawo, moralność, państwo); i wreszcie jako absolutny Duch (sztuka, religia i filozofia). Wraz z powstaniem tej ostatniej, historia rozwoju Idei zostaje zakończona, a duch, jak gdyby, powraca do siebie, zgodnie z prawem odmowy negacji. Ogólnie rzecz biorąc, niemiecka filozofia tego okresu wierzy, że ludzie są podmiotami aktywności duchowej, która tworzy świat kultury, nosiciela wspólnego ideału i rozsądnego początku.

Już Feuerbach, krytykując Hegla, rozumie człowiekajako istota zmysłowo-cielesna. Marksizm zbliża się także do wyjaśnienia natury naturalnej i społecznej homo sapiens na podstawie zasady monizmu dialektyczno-materialistycznego, widząc w nim produkt i podmiot aktywności społecznej i pracowniczej. Najważniejszą rzeczą jest społeczna esencja człowieka, ponieważ reprezentuje on całość wszystkich stosunków społecznych, powiedział Marks. Dziewiętnasty wiek wzbogacił antropologię o irracjonalne koncepcje, które wysunęły na pierwszy plan esencje i siły leżące poza myślą (uczucia, wola, itp.). Priorytet w tej dziedzinie Nietzsche uważa grę witalności i emocji, a nie świadomość i rozum. Kirkjegor widzi najbardziej podstawowe w akcie woli, w którym faktycznie rodzi się człowiek, i dzięki któremu naturalna istota staje się istotą duchową.

Biosocjalna esencja człowieka jest postrzegana nie tak bardzopopularna idea XX wieku, ponieważ myśliciele epoki nowożytnej koncentrują się przede wszystkim na problemie jednostki, w związku z którą wiele kierunków filozofii naszych czasów nazywa się personalistycznymi. Według nich, istota ludzka nie może zostać zredukowana do jakiejkolwiek podstawowej podstawy. Odrzucanie podejścia zarówno społeczne i mechanistyczne, egzystencjalizm i personalizm są hodowane w różnych kierunkach pojęcia indywidualności (jako część przyrody i całej społecznej) i tożsamości (unikatowy duchowy samostanowienia). Idea „filozofii życia” (Dilthey) i fenomenologia (Gusserl) stanowiły podstawę do antropologii filozoficznej jako oddzielnego strumienia (Scheller, Plesner, Geleen „antropologii kulturowej Rothakkera i wsp.). Chociaż przedstawiciele freudyzmu i szkół powiązanych charakterystyka pozostaje naturalistyczne podejście.