Zdolności człowieka. Poziomy rozwoju umiejętności: diagnostyka, rozwój

Często mówią o możliwościach tego czy tamtegoczłowieka, sugerując jego skłonność do pewnego rodzaju aktywności. Jednak niewiele osób uważa, że ​​ta koncepcja ma charakter naukowy i implikuje poziom rozwoju tej jakości, a także możliwości jej poprawy. Jakie poziomy rozwoju umiejętności istnieją, jak pracować nad ich doskonaleniem i nauczyć się jak najlepiej, nie każdy wie. Tymczasem nie wystarczy posiadać zdolności, ta jakość musi być stale rozwijana, jeśli chcesz naprawdę osiągnąć sukces w danej dziedzinie.

Jaka jest zdolność, poziom rozwoju umiejętności

Zgodnie z definicją naukową,indywidualne i psychologiczne cechy konkretnej osoby, określające jej zdolność do wykonywania określonych czynności. Wrodzone warunki do pojawienia się pewnych umiejętności - to zadatki, które, w przeciwieństwie do pierwszego, są określone w człowieku od urodzenia. Należy pamiętać, że zdolność - dynamicznej koncepcji, co oznacza ich stałej formacji, rozwoju i manifestacji w różnych sferach działalności. Poziom rozwoju umiejętności zależy od wielu czynników, które należy wziąć pod uwagę w celu ciągłego samodoskonalenia.

Według Rubinshteina ich rozwój odbywa się spiralnie,co oznacza potrzebę wykorzystania możliwości zapewnianych przez jeden poziom umiejętności, aby nastąpiło dalsze przejście na wyższy poziom.

Rodzaje umiejętności

Poziom rozwoju umiejętności osobowości podzielony jest na dwa rodzaje:

- reprodukcyjne, gdy osoba demonstrujeumiejętność skutecznego opanowania różnych umiejętności, zdobywania i stosowania wiedzy, a także prowadzenia działań zgodnie z już zaproponowanym modelem lub ideą;

- twórcze, gdy dana osoba ma zdolność tworzenia czegoś nowego, oryginalnego.

W trakcie udanego zdobywania wiedzy i umiejętności dana osoba przechodzi z jednego poziomu rozwoju do drugiego.

Ponadto umiejętności są również podzielone na ogólne iSpecjalne, zgodnie z teorią Teplova. Te ogólne to te, które są demonstrowane w każdej dziedzinie działalności, podczas gdy te specjalne manifestują się w określonej dziedzinie.

Poziomy rozwoju umiejętności

Wyróżnia się następujące poziomy rozwoju tej jakości:

- Zdolność;

- uzdolnienia;

- talent;

- geniusz.

Aby utworzyd uzdolnioną osobę, konieczne jest organiczne połączenie ogólnych i specjalnych zdolności, a także ich dynamiczny rozwój.

Zdolność jest drugim poziomem rozwoju umiejętności

Zdolność oznacza zbiórróżnorodność umiejętności, które są rozwijane na wystarczająco wysokim poziomie i zapewniają jednostce możliwość skutecznego opanowania każdego rodzaju aktywności. W tym przypadku jest to konkretnie możliwość opanowania, ponieważ osoba, między innymi, wymaga bezpośredniego opanowania umiejętności i umiejętności niezbędnych do pomyślnego wdrożenia pomysłu.

Dary mogą mieć następujące typy:

- artystyczne, implikujące wielkie osiągnięcia w działalności artystycznej;

- ogólne - intelektualne lub akademickie, gdy poziomy rozwoju zdolności danej osoby przejawiają się w dobrych wynikach w nauczaniu, opanowaniu różnej wiedzy w różnych dziedzinach nauki;

- kreatywny, obejmujący zdolność do generowania nowych pomysłów i wykazywania skłonności do inwencji;

- Społeczne, zapewniające wysoką inteligencję społeczną, identyfikujące cechy przywódcze, a także umiejętność budowania konstruktywnych relacji z ludźmi i posiadania umiejętności organizacyjnych;

- praktyczne, przejawiające się w zdolności jednostki do wykorzystywania własnego intelektu do osiągania swoich celów, znajomości słabych i silnych stron człowieka oraz umiejętności korzystania z tej wiedzy.

Ponadto istnieją rodzaje uzdolnień w różnorodnych wąskich sferach, na przykład talenty matematyczne, literackie itp.

Talent - wysoki poziom rozwoju zdolności twórczych

Jeśli osoba jest wyraźnaZdolności do pewnego pola aktywności, stale je udoskonala, mówią, że ma na to talent. Należy pamiętać, że ta jakość również nie jest nieodłączna, pomimo faktu, że wielu jest przyzwyczajonych tak sądzić. Kiedy mówimy o poziomach rozwoju zdolności twórczych, talent jest wystarczająco wysokim wskaźnikiem zdolności osoby do angażowania się w pewną dziedzinę aktywności. Nie zapominaj jednak, że jest to jedynie wyraźna zdolność, którą należy nieustannie rozwijać, dążąc do samodoskonalenia. Żadne naturalne zadośćuczynienie nie doprowadzi do uznania talentu bez trwałej pracy nad sobą. W tym przypadku talent powstaje z pewnej kombinacji umiejętności.

Brak, nawet najwyższy poziom rozwojuzdolności do czegoś nie można nazwać talentem, ponieważ osiągnięcie tego efektu wymaga obecności czynników takich jak elastyczny umysł, silna wola, duża zdolność do pracy i bogata wyobraźnia.

Geniusz to najwyższy poziom rozwoju umiejętności

Osoba jest nazywana geniuszem na wypadek, gdybyjego działalność pozostawiła namacalny ślad w rozwoju społeczeństwa. Geniusz - najwyższy poziom rozwoju umiejętności, które mają jednostki. Jakość ta jest nierozerwalnie związana z niezwykłej osobowości. Wyróżniającą jakość geniuszu, w przeciwieństwie do innych poziomów możliwości rozwojowych, jest to, że zazwyczaj trwa „Profil”. Partia w błyskotliwej osobowości nieuchronnie dominuje, co prowadzi do jasnym przejawem pewnych umiejętności.

Diagnoza umiejętności

Identyfikacja umiejętności jest wciąż jednaod najbardziej skomplikowanych zadań psychologii. W różnych czasach wielu naukowców przedstawia własne metody badania tej jakości. Jednak w chwili obecnej nie ma metody pozwalającej na ujawnienie zdolności osoby z absolutną dokładnością, a także określenie jej poziomu.

Głównym problemem było toMożliwość zmierzenia ilościowo, wnioski z poziomem rozwoju ogólnych umiejętności. Jednak w rzeczywistości są one wskaźnikiem jakości, które należy rozważyć w dynamice. Różni psychologowie przedstawiają własne metody pomiaru tej jakości. Na przykład, Wygotski zaproponował oceny zdolności dziecka przez strefę najbliższego rozwoju. Wiązało się to z podwójną diagnozą, gdy dziecko jest najpierw rozwiązać problem z osobą dorosłą, a następnie na własną rękę.

Inna metoda pomiaru umiejętności za pomocąTestowanie sugerowało założyciela psychologii różnicowej - angielskiego naukowca F. Galtona. Celem metodologii było określenie nie tylko dostępności zdolności, ale także poziomu jej rozwoju. Po pierwsze, poziomy rozwoju zdolności intelektualnych badano za pomocą testów na inteligencję ogólną, następnie badany odpowiadał na blok pytań ujawniających dostępność specjalnych zdolności, a także ich poziom.

Należy do następnej metody diagnozyFrancuski naukowiec A. Binet i Simon. Tutaj przede wszystkim określono poziom zdolności intelektualnych za pomocą 30 zadań, znajdujących się w coraz większej złożoności. Główny nacisk położono na umiejętność zrozumienia zadania i umiejętność logicznego rozumowania, w jaki sposób można go rozwiązać. Naukowcy założyli, że jest to umiejętność stojąca za intelektem. Należą one do pojęcia wieku umysłowego, które określają poziom rozwiązywania problemów intelektualnych. Każde wykonane zadanie było kryterium do określenia tego wskaźnika. Po śmierci naukowców testy zostały przetłumaczone na język angielski i przedstawione w Stanach Zjednoczonych. Później, w 1916 roku, amerykański naukowiec Lewis Terman zmodyfikował test, a nowa wersja, która została nazwana skalą "Standvord-Binet", została uznana za uniwersalną technikę identyfikowania umiejętności.

Istnieje wiele metod identyfikacji konkretnychumiejętności, ale wszystkie opierają się na definicji wskaźników intelektualnych w pierwszej kolejności. Wynika to z opinii naukowców, że poziom rozwoju intelektualnego powinien przekraczać średnią dla rozwoju umiejętności twórczych i innych.

Diagnoza zdolności intelektualnych

Poziom rozwoju intelektualnego osobyzakłada zdolność wykorzystywania umysłu do myślenia, rozumienia, słuchania, podejmowania decyzji, obserwowania, postrzegania związków i innych operacji umysłowych. Jedną z najczęściej stosowanych metod określania stopnia rozwoju tej jakości są testy IQ, w których proponowany jest określony zestaw zadań, a do ich realizacji przydzielana jest stała ilość czasu. Skala punktów, które można zdobyć podczas przejścia tego testu, wynosi od 0 do 160 i reprezentuje zakres od osłabienia do geniuszu. Testy IQ są przeznaczone dla osób w każdym wieku.

Inną popularną techniką jest STUD - równieżujawnia umiejętności. Celem diagnozowania tej metody jest poziom rozwoju zdolności intelektualnych dzieci w wieku szkolnym. Obejmuje 6 podtestów, z których każdy ma od 15 do 25 takich samych przypisań. Pierwsze dwa podtesty mają na celu ujawnienie ogólnej świadomości uczniów, a reszta identyfikuje:

- umiejętność znajdowania analogii;

- klasyfikacje logiczne;

- uogólnienia logiczne;

- ustalenie zasady konstruowania szeregu liczbowego.

Metoda jest przeznaczona do badań grupowych i jest ograniczona w czasie. Wysokie wskaźniki statystyczne metodologii STUD pozwalają na ocenę wiarygodności wykrytych wyników.

Diagnoza kreatywności

Uniwersalna technika mierzenia poziomu kreatywności - metoda Guildford, istniejąca w różnych modyfikacjach. Jakość kreatywności, którą można zidentyfikować za pomocą tej metody:

- oryginalność w kompilacji stowarzyszeń;

- elastyczność semantyczna i semantyczna;

- umiejętność tworzenia nowych pomysłów;

- poziom rozwoju myślenia figuratywnego.

W badaniu tym temat jest oferowany w różnych sytuacjach, z których wyjście jest możliwe tylko przy niekonwencjonalnym podejściu, które zakłada obecność zdolności twórczych.

Cechy, jakie musi posiadać respondent, aby pomyślnie przejść test:

- percepcja i poprawne zrozumienie proponowanych zadań;

- pamięć robocza;

- Divergence - zdolność do wykrywania oryginału w zwykłym;

- Konwergencja - umiejętność identyfikowania obiektu na jakościowo różnych podstawach.

Wysoki rozwój umiejętności twórczychrządzić, oznacza rozwój intelektualny na odpowiednim poziomie, a także obecność pewności siebie, poczucie humoru, płynną mowę i impulsywność.

Główna różnica między testami służącymi do identyfikacji kreacjiumiejętności z podobnych narzędzi mających na celu określenie zdolności intelektualnej - to brak czasowego ograniczenia rozwiązania zadań, złożona struktura, która wiąże się z możliwością kilku rozwiązań, a także pośrednia konstrukcja propozycji. Każde pomyślnie wykonane zadanie w teście świadczy o dostępności zdolności do tej lub innej sfery działalności twórczej.

Inne metody diagnozowania poziomu rozwoju umiejętności

Zdolność osoby może się przejawiać w dowolnymwiek. Im szybciej jednak zostaną zidentyfikowane, tym bardziej prawdopodobne jest, że pomyślnie się rozwiną. Dlatego obecnie w placówkach edukacyjnych od najmłodszych lat wymagana jest praca, podczas której ujawniają się poziomy rozwoju umiejętności u dzieci. W oparciu o wyniki pracy z dziećmi w wieku szkolnym prowadzone są zajęcia w celu wykształcenia zidentyfikowanych skłonności do jednej lub drugiej dziedziny. Takiej pracy nie można ograniczyć tylko do szkoły, rodzice powinni także brać czynny udział w pracach nad tym kierunkiem.

Najczęściej stosowane metody diagnozy zdolności, zarówno ogólnych, jak i specjalnych:

- "Problem Everier", mający na celu ocenę koncentracji myślenia, tj. Na ile dana osoba może skoncentrować się na danym zadaniu.

- „Badanie pamięci przy użyciu techniki uczenia się dziesięć słów”, którego celem jest identyfikacja procesów pamięci.

- "Werbalna fantazja" - określenie poziomu rozwoju zdolności twórczych, przede wszystkim wyobraźni.

- "Zapamiętaj i umieść punkty" - diagnostyka uwagi.

- "Kompasy" - badanie cech myślenia przestrzennego.

- "Anagramy" - definicja umiejętności kombinatorycznych.

- "Analityczne zdolności matematyczne" - identyfikacja podobnych inklinacji.

- "Zdolność" - określenie sukcesu wykonywania czynności w danej dziedzinie.

- "Twój twórczy wiek", którego celem było zdiagnozowanie korespondencji wieku paszportowego z wiekiem psychologicznym.

- "Twoja kreatywność" - diagnoza możliwości twórczych.

Liczba metod i ich dokładna listasą określane na podstawie celów badania diagnostycznego. Ostatecznym rezultatem pracy nie jest identyfikacja zdolności danej osoby. Poziomy rozwoju umiejętności muszą stale rosnąć, dlatego po diagnozie należy prowadzić prace w celu poprawy pewnych cech.

Warunki dla zwiększenia poziomu rozwoju umiejętności

Jednym z najważniejszych kryteriów zwiększania tegojakość to warunki. Poziomy rozwoju umiejętności muszą stale być w dynamice, przechodząc od jednego etapu do drugiego. Ważne jest, aby rodzice zapewnili dziecku warunki do realizacji jego zidentyfikowanych skłonności. Sukces jest jednak prawie całkowicie uzależniony od wydajności człowieka i skupiania się na wynikach.

Fakt, że dziecko jest początkowo obecnepewne zadatki, w ogóle nie gwarantują, że zostaną przekształcone w umiejętności. Jako przykład rozważmy sytuację, w której dobry warunkiem dalszego rozwoju zdolności muzycznych działa w obecności cienkiej ludzkiego słuchu. Ale specyficzna struktura słuchowego i centralnego układu nerwowego jest jedynie warunkiem wstępnym dla możliwego rozwoju tych zdolności. Pewne struktury mózgu nie wpływa na wybór przyszłego zawodu właściciela lub możliwość, że zostanie on przewidziany dla rozwoju swoich instynktów. Ponadto dzięki rozwojowi słuchowego analizatora mogą być tworzone w sposób abstrakcyjny i logicznych umiejętności, oprócz muzyki. Wynika to z faktu, że logika i mowa osoby są w ścisłym związku z pracą analizatora słuchowego.

Tak więc, jeśli zidentyfikowałeś swoje poziomyrozwój umiejętności, diagnostyka, rozwój i możliwy sukces zależeć będzie tylko od Ciebie. Oprócz odpowiednich warunków zewnętrznych, powinieneś zdawać sobie sprawę, że tylko codzienna praca zamieni naturalne talenty w umiejętności, które w przyszłości mogą przekształcić się w prawdziwy talent. A jeśli twoje zdolności są bardzo jasne, być może wynikiem samodoskonalenia będzie uznanie twojego geniuszu.

</ p>